Badania kontrolne dla seniora – kompendium wiedzy
Zmiany zachodzące w ustroju starszej osoby dotyczą wielu narządów i większości z układów odpowiedzialnych za wszystkie czynności organizmu. Zbyt mała przyswajalność składników pokarmowych wymaga stałej kontroli i ewentualnej suplementacji. Oczywiście warto sprawdzać regularnie stan układu krwionośnego, pokarmowego, wykonywać badania diagnostyczne, zadbać o stan psychiczny i ogólne samopoczucie. Jak często się badać i jakie badania należy zrobić w poszczególnych etapach starości?
Morfologia jest podstawowym badaniem krwi, pozwalającym wykryć zaburzenia układu krwiotwórczego. Anemia pojawia się uosób każdym wieku, ale osoby po 80 roku życia są na nią bardziej narażone. Nieleczona niedokrwistość może wskazywać również na inne choroby ogólnoustrojowe (np. nowotwory)
Stężenie glukozy umożliwia wykrycie cukrzycy – kolejnego schorzenia typowego dla wieku podeszłego. Wynika ona z zanikiem wysp trzustki, które produkują insulinę.
Cholesterol wskazuje na stan naczyń krwionośnych i zagrożenie miażdżycą – jest ona przyczyna zawału serca czy udaru.
Pomiary ciśnienia tętniczego można wykonywać w domu, a na pewno w gabinecie lekarza rodzinnego podczas wizyty kontrolnej przypadku nadciśnienia powinny zostać dodatkowo oznaczone hormony tarczycy, wykonać usg nerek (mogą to być powody nadciśnienia). Dodatkowo funkcje nerek można ocenić dzięki badaniu poziomu kreatyniny i mocznika, z surowicy krwi.
Densytometria wskazana jest w wieku starczym (po 65 roku życia u kobiet i 70 u mężczyzn) do określenia gęstości mineralnej kości (zatem wykryć osteoporozę).
Badanie oczu pozwala ocenić soczewkę i wykryć wczesne stadium zaćmy starczej albo tzw. zwyrodnienia plamki zwanej doprowadzających do ślepoty.
Te badania warto wykonać przynajmniej raz w roku, w razie ryzyka częściej.
Udział w profilaktycznych programach dedykowanych osobom starszym wieku (np. Mammografia czy badanie gruczołu prostaty i antygenu sterczowego (PSA) u mężczyzn po 50 roku życia. Takie badania należy planować przynajmniej raz w roku.
Dodatkowo raz na 10lat zaleca się wykonanie kolonoskopii, mającej na celu wykrycie raka jelita grubego w zarodku, który to częściej atakuje seniorów.
Jeśli zachodzi potrzeba można skorzystać także ze wsparcia neurologa, psychologa psychiatry – osoby starsze miewają problemy psychologiczne lub zaburzenia neurologiczne wymagające okresowej kontroli.